Zezwolenie na pobyt stały w Polsce

Zezwolenie na pobyt stały

Podstawa prawna – ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – art. 195 – art. 210 ustawy- wraz z aktami wykonawczymi.

Komu i na jaki okres może zostać udzielone

Art. 195. [Warunki udzielenia zezwolenia na pobyt stały] 1. Zezwolenia na pobyt stały udziela się cudzoziemcowi na czas nieoznaczony, na jego wniosek, jeżeli:1) jest dzieckiem cudzoziemca, któremu udzielono zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE pozostającym pod jego władzą rodzicielską:a) urodzonym po udzieleniu temu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub b) urodzonym w okresie ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego temu cudzoziemcowi lub w okresie pobytu tego cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany albo w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy lub udzieleniem ochrony uzupełniającej, lub 2) jest dzieckiem obywatela polskiego pozostającym pod jego władzą rodzicielską, lub 3) est osobą o polskim pochodzeniu i zamierza osiedlić się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe, lub 4) pozostaje w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim z obywatelem polskim i pozostawał w tym związku małżeńskim przez co najmniej 3 lata przed dniem, w którym złożył wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały, i bezpośrednio przed złożeniem tego wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z pozostawaniem w związku małżeńskim z tym obywatelem polskim lub w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych, lub 5) jest ofiarą handlu ludźmi w rozumieniu art. 115 § 22 Kodeksu karnego i:a) przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 1 rok na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy dla ofiar handlu ludźmi, b) współpracował z organami ścigania w postępowaniu karnym w sprawie o przestępstwo, o którym mowa w art. 189a § 1 Kodeksu karnego, c) ma uzasadnione obawy przed powrotem do państwa pochodzenia, lub 6) 106 bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż:

a) 5 lat w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy, udzieleniem ochrony uzupełniającej lub na podstawie zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub b) 10 lat na podstawie zgody na pobyt tolerowany udzielonej na podstawie art. 351 pkt 1 lub 3, lub c) 4 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę udzielonego ze względu na cel, o którym mowa w art. 114 ust. 1a, i posiada źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu, lub 7) (uchylony), 8) udzielono mu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej azylu, lub 9) posiada ważną Kartę Polaka i zamierza osiedlić się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe, lub 10) 107 jest obywatelem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, o którym mowa w art. 10 ust. 1 lit. b i d Umowy Wystąpienia, który do dnia 31 grudnia 2020 r. wykonywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pracę jako pracownik delegowany przez pracodawcę zagranicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i spełnia łącznie następujące warunki:

a) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej legalnie i nieprzerwanie co najmniej przez 5 lat bezpośrednio przed złożeniem wniosku, w tym na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 186 ust. 1 pkt 8, b) posiada źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu, c) posiada ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Do ustalenia polskiego pochodzenia osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 3, stosuje się przepisy art. 5 ust. 1 oraz odpowiednio przepisy art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji (Dz. U. z 2019 r. poz. 1472). 2a. 108 Do ustalenia, czy cudzoziemiec ubiegający się o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, posiada dochód, o którym mowa w ust. 1 pkt 6 lit. c lub pkt 10, stosuje się przepis art. 114 ust. 2. 2b. 109 Wymóg posiadania źródła stabilnego i regularnego dochodu w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, uważa się za spełniony również wówczas, gdy koszty utrzymania cudzoziemca będzie pokrywał członek rodziny obowiązany do jego utrzymania, który zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 2c. 110 Do ustalenia, czy cudzoziemiec, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, przebywa nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, stosuje się przepis art. 47 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin. 3. Do okresów, o których mowa w ust. 1 pkt 6 lit. a lub b, cudzoziemcowi przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie nadanego statusu uchodźcy lub udzielonej ochrony uzupełniającej wlicza się okres jego pobytu na tym terytorium w toku postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej, nawet jeżeli przebywał w tym okresie w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla cudzoziemców. 4. Pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stanowiący podstawę do udzielenia mu zezwolenia na pobyt stały uznaje się za nieprzerwany, jeżeli żadna z przerw w nim nie była dłuższa niż 6 miesięcy i wszystkie przerwy nie przekroczyły łącznie 10 miesięcy w okresach stanowiących podstawę do udzielenia mu zezwolenia na pobyt stały, chyba że przerwa była spowodowana:

1) wykonywaniem przez cudzoziemca obowiązków zawodowych lub świadczeniem przez niego pracy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy zawartej z pracodawcą, którego siedziba znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub 2) towarzyszeniem cudzoziemcowi, o którym mowa w pkt 1, przez jego małżonka lub małoletnie dziecko, lub 3)szczególną sytuacją osobistą wymagającą obecności cudzoziemca poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i trwała nie dłużej niż 6 miesięcy, lub 4) wyjazdem poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu odbycia praktyk lub uczestnictwa w zajęciach, przewidzianych w toku studiów w polskiej uczelni.

Gdzie i kiedy złożyć wniosek

Cudzoziemiec składa wniosek osobiście, nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do wojewody właściwego ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.

Przy składaniu wniosku cudzoziemiec ma obowiązek złożyć odciski linii papilarnych.

W przypadku cudzoziemca będącego osobą małoletnią wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały składają rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie albo jedno z rodziców lub jeden z ustanowionych przez sąd opiekunów.

Przy składaniu wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały cudzoziemcowi będącemu osobą małoletnią, która do dnia złożenia wniosku ukończyła 6. rok życia, jest wymagana jego obecność.

Opłaty związane z udzieleniem zezwolenia

Opłata skarbowa 640 zł.

Opłata za wydanie karty pobytu 50 zł.

Małoletniemu cudzoziemcowi, który do dnia złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały, nie ukończył 16. roku życia przysługuje ulga w opłacie za wydanie karty pobytu w wysokości 25 zł.

Niezbędne dokumenty

1. Wypełniony zgodnie z pouczeniem formularz wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały;

2. Cztery aktualne fotografie;

3. Kserokopia ważnego dokumentu podróży (oryginał do wglądu), w szczególnie uzasadnionym przypadku, gdy cudzoziemiec nie posiada ważnego dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania, może przedstawić inny dokument potwierdzający tożsamość.

Typowe dokumenty potwierdzające okoliczności wskazane we wniosku

1. dokumenty potwierdzające spełnienie przesłanek udzielenia zezwolenia na pobyt stały,.

Odmowa wszczęcia postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt stały

Odmawia się wszczęcia postępowania w sprawie udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały, gdy w dniu złożenia wniosku o udzielenie tego zezwolenia:

1) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

a) nielegalnie lub

b) na podstawie wizy Schengen upoważniającej tylko do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i pobytu na tym terytorium wydanej w celu przyjazdu ze względów humanitarnych, z uwagi na interes państwa lub zobowiązania międzynarodowe, lub,

c) na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu, lub

d) na podstawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, lub

2) jest zatrzymany, umieszczony w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla cudzoziemców lub stosuje się wobec niego środek zapobiegawczy w postaci zakazu opuszczania kraju, lub

3) odbywa karę pozbawienia wolności lub jest tymczasowo aresztowany, lub

4) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po tym, jak został zobowiązany do powrotu i nie upłynął jeszcze termin dobrowolnego powrotu określony w decyzji w tej sprawie, także w przypadku przedłużenia tego terminu, lub

5) jest obowiązany opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku odmowy udzielenia lub cofnięcia zezwolenia pobytowego, bądź w przypadku odmowy udzielania lub cofnięcia ochrony międzynarodowej, lub

6) przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Poza opisanymi wyżej przypadkami cudzoziemcowi odmawia się wszczęcia postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt stały, gdy przy składaniu wniosku o udzielenie mu tego zezwolenia albo w dodatkowym wyznaczonym przez wojewodę terminie, nie złożył odcisków linii papilarnych w celu wydania karty pobytu.

Status pobytowy po złożeniu wniosku

Jeżeli wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały został złożony w trakcie legalnego pobytu cudzoziemca i wniosek ten nie zawierał braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie, wojewoda zamieszcza w dokumencie podróży cudzoziemca odcisk stempla, który potwierdza złożenie wniosku. Pobyt cudzoziemca uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt stały stanie się ostateczna.

Czas załatwienia sprawy

Postępowanie w sprawie udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały powinno zakończyć się nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia jego wszczęcia, a postępowanie odwoławcze – w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania.

Dokument wydawany po uzyskaniu zezwolenia

Cudzoziemcowi, który uzyskał zezwolenie na pobyt stały na terytorium Polski, wydawana jest karta pobytu. Dokument ten odbiera się osobiście. W przypadku gdy karta pobytu została wydana cudzoziemcowi, który do dnia jej odbioru nie ukończył 13. roku życia, kartę odbiera jego przedstawiciel ustawowy lub kurator.

Karta pobytu w okresie swojej ważności potwierdza tożsamość cudzoziemca podczas jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uprawnia go, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.

Pierwsza karta pobytu wydawana jest z urzędu przez wojewodę, który udzielił cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały na okres 10 lat od dnia jej wydania.

Prawo do wykonywania pracy

Cudzoziemiec, który posiada zezwolenie na pobyt stały uprawniony jest do wykonywania pracy na terytorium Polski bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę. W karcie pobytu, wydanej w związku z udzieleniem cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały zamieszczana jest adnotacja ,,dostęp do rynku pracy”.

Odmowa udzielenia zezwolenia na pobyt stały

Cudzoziemcowi odmawia się udzielenia zezwolenia na pobyt stały, jeżeli:

1) nie spełnia on wymogów udzielenia zezwolenia na pobyt stały, lub

2) obowiązuje wpis jego danych do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany, lub

3) jego dane znajdują się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu, lub

4) wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, lub

5) wymaga tego interes Rzeczypospolitej Polskiej, lub

6) podstawą ubiegania się o zezwolenie jest zawarcie przez niego związku małżeńskiego z obywatelem polskim, a związek małżeński został zawarty lub istnieje w celu obejścia przepisów określających zasady i warunki wjazdu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ich przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu z niego, lub

7) w postępowaniu w sprawie udzielenia mu tego zezwolenia:

a) złożył on wniosek o udzielenie zezwolenia zawierający nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje lub dołączył do niego dokumenty zawierające takie dane lub informacje, lub

b) zeznał on nieprawdę lub zataił prawdę albo podrobił lub przerobił dokument w celu użycia go jako autentycznego lub takiego dokumentu używał jako autentycznego, lub

8) zalega z uiszczeniem podatków, z wyjątkiem przypadków gdy uzyskał on przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległych płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu, lub

9) nie zwrócił kosztów związanych z wydaniem i wykonaniem decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu, które zostały pokryte z budżetu państwa.

Cofnięcie zezwolenia na pobyt stały

Cudzoziemcowi cofa się zezwolenie na pobyt stały, jeżeli:

1) wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego lub

2) wymaga tego interes Rzeczypospolitej Polskiej, lub

3) w postępowaniu w sprawie udzielenia mu tego zezwolenia:

a) złożył on wniosek o udzielenie zezwolenia zawierający nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje lub dołączył do niego dokumenty zawierające takie dane lub informacje, lub

b) zeznał on nieprawdę lub zataił prawdę albo podrobił lub przerobił dokument w celu użycia go jako autentycznego lub takiego dokumentu używał jako autentycznego, lub

4) został skazany prawomocnym wyrokiem w Rzeczypospolitej Polskiej za przestępstwo umyślne na karę co najmniej 3 lat pozbawienia wolności, lub

5) opuścił terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 6 lat.

Zezwolenie na pobyt stały, którego podstawą było pozostawanie w związku małżeńskim z obywatelem polskim, można cofnąć, jeżeli cudzoziemiec rozwiódł się w ciągu 2 lat od dnia, w którym udzielono mu zezwolenia na pobyt stały.

Uwaga: Zezwolenie na pobyt stały udzielone cudzoziemcowi polskiego pochodzenia zamierzającemu osiedlić się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe cofa się w przypadkach, o których mowa w punkcie 1, 3 lub 5;

Zezwolenie na pobyt stały udzielone cudzoziemcowi posiadającemu azyl cofa się w przypadku pozbawienia go azylu w Rzeczypospolitej Polskiej.

Obowiązek opuszczenia Polski po odmowie, umorzeniu albo cofnięciu zezwolenia na pobyt stały

Cudzoziemiec jest obowiązany opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o odmowie udzielenia mu zezwolenia na pobyt stały, decyzja o umorzeniu postępowania w ww. sprawie lub decyzja o cofnięciu posiadanego przez niego zezwolenia stała się ostateczna, a w przypadku wydania decyzji przez organ wyższego stopnia, od dnia, w którym decyzja ostateczna została cudzoziemcowi doręczona, chyba że uprawniony jest on do dalszego pobytu na terytorium Polski na innej podstawie.

Postępowanie odwoławcze

Strona niezadowolona z decyzji właściwego wojewody wydanej w sprawie zezwolenia na pobyt stały ma prawo wystąpić w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji, z odwołaniem do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców.

Odwołanie wnosi się do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców za pośrednictwem wojewody, który wydał decyzję. Osoba składająca odwołanie obowiązana jest złożyć pod nim własnoręczny podpis.

Strona niezadowolona z postanowienia właściwego wojewody o odmowie wszczęcia postępowania posiada prawo złożenia zażalenia w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia. Zażalenie wnosi się do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców za pośrednictwem wojewody, który wydał postanowienie. Osoba składająca zażalenie obowiązana jest złożyć pod nim własnoręczny podpis.